💥 Tranh chấp đất đai là vấn đề phổ biến, nhưng việc khởi kiện ra Tòa án không phải lúc nào cũng diễn ra ngay lập tức. Việc hiểu rõ điều kiện, thời điểm và thẩm quyền khởi kiện giúp các bên bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả, tránh tốn kém thời gian, chi phí không cần thiết.
1. Căn cứ pháp lý
- Điều 235, 236 Luật Đất đai 2024
Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
Luật Tố tụng Hành chính 2015 (sửa đổi, bổ sung 2019)
2. Khi nào có thể khởi kiện tranh chấp đất đai ra Tòa án?
a) Khởi kiện theo thủ tục dân sự
- Tranh chấp đất đai có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) hoặc giấy tờ liên quan về quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất bắt buộc giải quyết tại Tòa án (khoản 1 Điều 236 Luật Đất đai 2024).
Tranh chấp không có GCNQSDĐ hoặc giấy tờ hợp pháp, các bên có quyền lựa chọn hòa giải tại UBND cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại Tòa án theo khoản 2 Điều 236 Luật Đất đai 2024.
Trước khi khởi kiện, các bên phải thực hiện hòa giải tại UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp theo Điều 235 Luật Đất đai 2024, trừ trường hợp luật có quy định khác.
b) Khởi kiện theo thủ tục hành chính
- Khởi kiện tại Tòa án hành chính khi tranh chấp liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước về đất đai, ví dụ: quyết định thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, cấp hoặc thu hồi GCNQSDĐ, giải quyết khiếu nại về đất đai.
Thẩm quyền của Tòa án hành chính được xác định theo nơi ban hành quyết định hành chính hoặc nơi cư trú của người khởi kiện (Luật Tố tụng Hành chính 2015).
3. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án
a) Tòa án nhân dân cấp huyện
- - Tòa án nhân dân cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh là cơ quan xét xử sơ thẩm các vụ án tranh chấp đất đai có giấy tờ hợp pháp (Điều 59 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân 2024).
- Tranh chấp về dân sự quy định tại Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015, trừ tranh chấp quy định tại khoản 7 Điều 26 của Bộ luật này;
- Tranh chấp có hoặc không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau.
b) Tòa án nhân dân cấp tỉnh
- - Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết phúc thẩm các vụ án dân sự do Tòa án cấp huyện xét xử sơ thẩm.
- Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc dân sự thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại Điều 35 Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015 mà - - Tòa án nhân dân cấp tỉnh tự mình lấy lên để giải quyết khi xét thấy cần thiết hoặc theo đề nghị của Tòa án nhân dân cấp huyện.
- Tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc liên quan đến tổ chức, cá nhân nước ngoài.
- Nếu người dân khởi kiện các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính liên quan đến đất đai của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thì Tòa án cấp tỉnh sẽ có thẩm quyền giải quyết (theo thủ tục tố tụng hành chính).
4. Điều kiện và thủ tục khởi kiện tranh chấp đất đai
- Đã hoàn thành thủ tục hòa giải tại UBND cấp xã (trừ trường hợp luật quy định khác).
Có đầy đủ hồ sơ, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hoặc quyền lợi liên quan.
Thời hiệu khởi kiện dân sự là 3 năm kể từ khi biết hoặc phải biết quyền lợi bị xâm phạm (theo Bộ luật Tố tụng Dân sự).
Thủ tục khởi kiện được thực hiện theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự hoặc Luật Tố tụng Hành chính tùy thuộc vào loại tranh chấp.
5. Lưu ý quan trọng khi khởi kiện tranh chấp đất đai
- Nên sử dụng dịch vụ luật sư chuyên về đất đai để chuẩn bị hồ sơ, thủ tục chính xác, bảo vệ quyền lợi tối ưu.
Tận dụng hòa giải để giảm thiểu thời gian, chi phí và duy trì quan hệ giữa các bên.
Xác định đúng loại tranh chấp và thẩm quyền Tòa án để tránh sai sót trong quá trình giải quyết.
💼 Nếu anh/chị đang gặp tranh chấp đất đai, cần tư vấn kỹ về thủ tục khởi kiện hoặc hỗ trợ đại diện tại Tòa án, hãy liên hệ Văn phòng Luật sư Tuổi Trẻ để được đồng hành, hỗ trợ tận tâm và chuyên nghiệp!
📍
Thông tin liên hệ:
📞 0911 881 122
📍 Địa chỉ: 68B Trương Vân Lĩnh, phường Nghi Phú, TP. Vinh, Nghệ An
🌐 Website:
https://luatsugioinghean.com
📘 Fanpage: Văn phòng Luật sư Tuổi Trẻ