🎯 Tình huống thực tế – Tranh chấp phổ biến:
Gia đình ông T. có mảnh đất do cha mẹ để lại. Sau khi cha mẹ mất, các anh chị em chưa làm thủ tục khai nhận di sản hay phân chia đất đai. Người anh cả đang quản lý đất, đứng tên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).
Năm 2025, Nhà nước ra quyết định thu hồi đất làm khu công nghiệp. Ông T. tự ý ký hồ sơ, nhận toàn bộ tiền bồi thường mà không hỏi ý kiến các đồng thừa kế.
Khi phát hiện, các anh chị em bức xúc:
“Đất là di sản cha mẹ để lại – tại sao chỉ một người nhận hết tiền?”
⚖️ Căn cứ pháp lý:
- Luật Đất đai 2024:
- Điều 91: Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi
Điều 110,111: Nguyên tắc bố trí tái định cư
Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 612: Di sản bao gồm tài sản do người chết để lại
Điều 620, 623: Quản lý, chia di sản, thời hiệu chia thừa kế
Điều 689: Quyền sở hữu chung theo phần
Nghị định 43/2014/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Nghị định 10/2023/NĐ-CP): Hướng dẫn xác định chủ thể bồi thường
📊 Phân tích & Tư vấn thực chiến:
✅ 1. Đất chưa chia thừa kế – là sở hữu chung theo phần
Dù người anh đứng tên GCNQSDĐ, nhưng nếu đất là di sản cha mẹ để lại chưa chia, thì
tất cả các con đều là đồng thừa kế – đồng sở hữu phần đất đó.
👉 Việc cá nhân tự ý nhận tiền bồi thường mà không có sự đồng ý của các đồng thừa kế là
trái pháp luật, có dấu hiệu
chiếm đoạt tài sản thừa kế.
✅ 2. Nhà nước vẫn bồi thường – nhưng chia như thế nào là vấn đề dân sự
Chính quyền chỉ căn cứ vào
tên trên sổ đỏ để xác lập hồ sơ thu hồi và bồi thường. Nếu đất đang tranh chấp, Nhà nước
vẫn thu hồi, vẫn chi tiền bồi thường, nhưng:
- Nếu có tranh chấp rõ ràng → chính quyền có thể tạm giữ khoản tiền chờ phân xử
Nếu không ai báo tranh chấp → tiền được chi cho người đứng tên
👉 Vì vậy,
việc chia tiền bồi thường là trách nhiệm xử lý của các đồng thừa kế theo thủ tục dân sự, không phải trách nhiệm của UBND.
✅ 3. Cách bảo vệ quyền lợi nếu bị chiếm đoạt tiền bồi thường:
Các đồng thừa kế có thể thực hiện các bước sau:
- Làm đơn khiếu nại gửi UBND cấp xã – nơi có đất – đề nghị tạm dừng chi trả (nếu chưa chi)
Gửi đơn yêu cầu chia thừa kế đến TAND khu vực nơi có đất bị thu hồi
Khởi kiện dân sự yêu cầu người nhận tiền hoàn trả phần bồi thường tương ứng
👉 Thời hiệu chia thừa kế: 30 năm với bất động sản, nhưng nếu người chiếm hữu tài sản có dấu hiệu gian dối → có thể yêu cầu tuyên vô hiệu hành vi định đoạt.
📌 Chiến lược hành động:
✅ Thu thập tài liệu chứng minh: giấy tờ để lại đất, hộ khẩu, sổ đỏ, hồ sơ bồi thường
✅ Soạn đơn chia thừa kế và yêu cầu phân chia tiền bồi thường
✅ Có thể kết hợp yêu cầu tòa án
phong tỏa tài khoản, tránh người đứng tên chiếm đoạt hết
🧠 Lời khuyên từ LUẬT SƯ UY TÍN – LUẬT THỰC CHIẾN:
Việc
đứng tên sổ đỏ không đồng nghĩa sở hữu toàn bộ đất, nhất là khi đất là di sản chưa chia. Nhiều người dân vì không hiểu luật đã
đánh mất quyền thừa kế hợp pháp, dẫn đến mất luôn phần bồi thường.
👉 Nếu phát hiện đất bị thu hồi mà chưa phân chia rõ quyền sở hữu, hãy
hành động kịp thời bằng con đường pháp lý để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình!
📞
Liên hệ tư vấn – LUẬT SƯ ĐẤT ĐAI – LUẬT THỰC CHIẾN
💼 Văn phòng Luật sư Tuổi Trẻ – Luật sư giỏi Nghệ An
📞
Hotline: 0911 881 122
🏢
Địa chỉ: 68B Trương Vân Lĩnh, phường Vinh Phú, tỉnh Nghệ An
🌐
Website: luatsugioinghean.com
📘
Fanpage: LUẬT THỰC CHIẾN