Thu hồi đất là vấn đề nhiều người dân quan tâm nhưng lại ít người hiểu rõ căn cứ pháp lý. Bài viết này nhằm giúp cộng đồng nắm rõ các trường hợp Nhà nước được phép thu hồi đất, theo quy định mới nhất của Luật Đất đai 2024, từ đó tự bảo vệ quyền sử dụng đất hợp pháp, tránh rơi vào tình huống bị thu hồi sai quy định mà không biết cách phản ứng.
1. Vấn đề thực tiễn tại Nghệ An và các vùng phát triển đô thị
Tại các huyện như Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Yên Thành…, nhiều hộ dân bị thu hồi đất nhưng không rõ lý do, không biết có hợp pháp không, hoặc thắc mắc vì sao nhà bên cạnh không bị thu hồi.
Thiếu kiến thức pháp luật khiến người dân dễ bị áp dụng thu hồi vượt thẩm quyền, sai mục đích sử dụng đất, hoặc khó khiếu nại thành công.
2. Cơ sở pháp lý – Luật Đất đai 2024 quy định thế nào?
Từ Điều 78 đến 81 Luật Đất đai 2024 xác định rõ 3 nhóm trường hợp Nhà nước được quyền thu hồi đất:
- Thu hồi vì quốc phòng, an ninh
- Thu hồi vì mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, lợi ích quốc gia, công cộng
- Thu hồi do vi phạm pháp luật đất đai
Đây là các căn cứ hợp pháp nhưng chỉ được thực hiện nếu đảm bảo đúng quy trình, quyết định hành chính hợp lệ và có phương án bồi thường minh bạch.
3. Phân tích cụ thể từng trường hợp thu hồi đất
🔹 Nhóm 1: Thu hồi vì quốc phòng – an ninh
Ví dụ: Xây trạm biên phòng, căn cứ quân sự, khu huấn luyện, trụ sở công an...
Chủ thể đề xuất: Bộ Quốc phòng hoặc Bộ Công an
Chủ thể thực hiện: UBND cấp tỉnh/huyện theo thẩm quyền
Dù mang tính bí mật quốc gia, nhưng vẫn phải có quyết định thu hồi đất đúng luật.
🔹 Nhóm 2: Thu hồi vì lợi ích quốc gia, công cộng
Ví dụ: Làm đường, xây trường học, bệnh viện, khu tái định cư, công trình công cộng
Điều kiện hợp pháp:
- Có quyết định phê duyệt dự án bởi HĐND cấp tỉnh
- Thuộc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện
Cảnh báo: Nhiều dự án tư nhân đội lốt 'công ích' để thu hồi đất giá rẻ – người dân nên kiểm tra kỹ tính pháp lý!
🔹 Nhóm 3: Thu hồi do vi phạm pháp luật đất đai
Một số trường hợp điển hình:
- Tự ý xây nhà trên đất nông nghiệp
- Không sử dụng đất đúng mục đích, đúng thời hạn (12 – 24 tháng)
- Đã bị xử phạt nhưng không khắc phục vi phạm
Người dân bị thu hồi theo nhóm này sẽ không được bồi thường, chỉ được hỗ trợ nhân đạo trong trường hợp đặc biệt.
4. Khi nhận thông báo thu hồi đất – Người dân cần làm gì?
- Phải có thông báo bằng văn bản, nêu rõ căn cứ pháp lý, nhóm thu hồi
- Phải có quyết định thu hồi đất hợp lệ của UBND cấp có thẩm quyền
- Phải công khai phương án bồi thường, tổ chức đối thoại với người bị thu hồi
- Nếu thấy chưa rõ ràng – có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện theo luật
5. Lời khuyên từ Luật Thực Chiến – Phải tỉnh táo trước mọi quyết định thu hồi đất!
Đừng vội tin những câu như: 'Dự án lớn, chống cũng không được đâu.'
➤ Luật cho phép thu hồi, nhưng không cho phép thu hồi sai quy định!
- Hỏi rõ: Dự án thu hồi đất thuộc nhóm nào?
- Kiểm tra: Đã có quyết định phê duyệt, phương án thu hồi hợp pháp chưa?
- Nên có luật sư tham gia đối thoại – bảo vệ quyền lợi ngay từ đầu
- Nếu phát hiện sai phạm – lập tức nộp đơn khiếu nại hoặc khởi kiện theo quy trình pháp luật
📞 Liên hệ hỗ trợ pháp lý – LUẬT THỰC CHIẾN
Văn phòng Luật sư Tuổi Trẻ – LUẬT THỰC CHIẾN
– Chuyên tư vấn và xử lý thu hồi đất, bồi thường, cưỡng chế, khiếu nại hành chính
📞 Hotline: 0911 881 122
🏢 Địa chỉ: 68B Trương Vân Lĩnh, P. Nghi Phú, TP. Vinh, Nghệ An
🌐 Website:
https://luatsugioinghean.com
📘 Fanpage: Văn phòng Luật sư Tuổi Trẻ – LUẬT THỰC CHIẾN